De eerste maand

Alweer een maand woon, werk, geniet ik in/van Manilla. Het is een enorm cliché maar de tijd vliegt ECHT… ik heb nog steeds bij vrijwel alles het idee dat ik nieuw ben. Dit komt mede door het feit dat ik nu nog altijd geen vaste verblijfplaats heb, gelukkig komt morgen hier een einde aan wanneer ik naar mijn nieuwe appartement in Makati verhuis.

Afgelopen weekend was ik ziek, had griep en last van alles, niet dodelijk maar toch irritant genoeg om me vrijdag ziek te melden. Op stage merk ik dat ik nu steeds meer verantwoordelijkheden krijg en mensen mij steeds meer werkzaamheden toevertrouwen. Naast de dagelijkse dingen werk ik momenteel aan twee grote projecten waar ik enorme vrijheid in heb. Het eerste betreft het updaten van een folder voor zakendoen in de Filippijnen, de vorige kwam uit 2007 en in de tussentijd is de data enorm achterhaald (NL doet het stukken slechter en de Filippijnen is na China het land met de snelste economische groei) en moet dus ge-update worden. Hiervoor moet ik dus de content schrijven en deze kan ik in grote lijnen zelf invullen (ik heb de folder van de ambassade in Vietnam als voorbeeld genomen), ik moet een voorstel schrijven voor een budget, drukker vinden, ontwerper vinden etc. Er komt ook een boek uit en een digitale versie ervan. Mijn tweede project is het schrijven van een rapport voor de ambassade als voorbereiding voor de komst van een zeker belangrijk iemand uit Nederland in Juni/Juli. Hij/zij is zeer belangrijk als het gaat om financial inclusiveness (FI) en aan mij de taak de huidige staat van FI in de Filippijnen te onderzoeken. Dit gaat een boekwerk van +/- 30 pagina’s worden en heb hiervoor contact met de Chief Economist bij de World Bank in Manilla, beleidsadviseur van dit belangrijke iemand en verschillende NGOs werkzaam op dit gebied. Omdat ik niet bepaald economisch onderlegd ben, is dit een hele klus. Tot dusverre kan ik mijn gebrek aan kennis aardig compenseren door alle termen die in verschillende onderzoeken/verslagen aan de orde komen op te zoeken in Wikipedia.
Het grote nieuws is hier momenteel de aanhouding van de kinder- moordende, molesterende maniakale Australiër, hier is ook in Nederland over bericht zag ik. De aan de ambassade gelieerde politieman was hierbij betrokken en heeft gisteren uitvoerig hierover verteld, enorm interessant!

Maandagavond ben ik met mijn huisbazin en haar echtgenoot naar de vismarkt gegaan. Dit was een enorme overdekte straat met aan beide kanten allerlei soorten, levende, vis. In gigantische bakken zwommen haaien, garnalen, ponen, snoeken en weet ik veel wat. In mandjes lagen honderden schelpdieren die af en toe boven water kwamen en op de mensen water spoten. Krabben kropen over elkaar en dit alles terwijl iedere martkman/vrouw met een tuinslang de boel ‘hygiënisch’ hield. Wij waren dus met z’n drieën en kochten een megavis, die uit de bak gevist werd, in een plastic zak gegooid werd en aan mij gegeven werd. Daarna kochten we een grote krab, een zak rivierkreeften en zeewier en kraal. Daar liep ik dus met in één hand een zak waarin de eerste minuten een grote vis lag te spartelen, totdat deze langzaam aan stierf, in mijn andere hand hield ik een zak met krioelende kreeftjes en garnalen. Als klap op de vuurpijl hield ik ook nog een krab vast die, hoewel de scharen afgebonden waren, over mijn hand scratshte met zijn pootjes. Hierna gingen we naar een restaurant waar je de (half levende) vis afgeeft en kunt zien hoe de kok de krab levend stoomt, de vis van organen ontdoet en de garnalen levend in het tempurabeslag dipt en frituurt. Prachtig, verser dan dit bestaat niet en dierenleed kennen ze hier niet. Ik vertelde ze over de achterlijke Partij voor de Dieren in Nederland en hoe wij bijvoorbeeld niet met levend aas mogen vissen… Beide Filippijnen stikten zowat in hun San Miguel bier toen ze dit hoorden, wat een onzin. Zelf vind ik de PvdD ook iets krankzinnigs, de dag dat dieren belasting beginnen te betalen mogen ze een stem hebben in het parlement. De huisbazin vond dit het toppunt van hypocrisie en bewijs dat wij té rijk waren, in de Filippijnen verhongeren mensen en wij spenderen miljoenen aan een dierenpolitie en aangename (vloerverwarmde) stallen voor koeien, goed punt! Nadat wij ons helemaal ziek hadden gegeten aan de zalig bereide vis (misschien ook hypocriet dat wij ons tot kotsens toe vol aten terwijl drie straten verderop mensen vechten over een korrel rijst), liet ik het stel thuis een foto van Marianne Thieme zien. Verbaasd keken de Filippijnen op toen ze haar foto zagen en vroegen mij: ‘als zij zo van dieren houdt, waarom draagt ze dan bont?’. Lachend vertelde ik haar dat dat geen bont was maar haar wenkbrauwen…

Goed, mijn weken tot nu toe beginnen een beetje in een sleur te raken. Ik kan helaas niet veel doen in mijn huidige woning omdat deze te ver van alles af ligt. Door de week sta ik 6u op, drie kwartier taxi rit, werk tot 17u, weer drie kwartier taxirit in de spits, eten en slapen. Het is dus een godsgeschenk dat ik morgen naar mijn nieuwe en laatste woning ga, midden in het centrum, op loopafstand van de ambassade en midden in alle belevenissen van Manilla. Wat die taxi’s betreft, ik blijf het zeggen, het is echt een hel. Overdag, buiten de spits kan je niet over straat lopen zonder op iedere hoek bijna gesmeekt te worden door taxichauffeurs om in te stappen. In de spits is het juist omgekeerd, dan is er geen taxi te krijgen. Wanneer er dan eindelijk een taxi stopt, gaat er een raam open: ‘where to sir?’, ik zeg dan naar Roxas Boulevard en 9 van de 10 keer gaat het raam dan dicht en weet de taxi niet hoe snel hij weg moet rijden. Als ik dan eindelijk weer een taxi heb laten stoppen, mag instappen en als hij zich bereid ziet naar Roxas Blv te rijden, hoor ik altijd ‘its very busy sir, extra money?’, ik zeg dan altijd dat het afhangt van hoe hij rijdt. Soms eisen ze dan dat je uitstapt of beginnen een verhaal over de 8 kinderen en hoe graag die willen studeren (alsof je van mijn 50 pesos extra (€1,-) dat kan betalen, en neem überhaupt geen 8 kinderen). Als god mij goed gezind is brengt de chauffeur mij zonder verder gezeik naar mijn bestemming.

De spanning is echter nog niet over want de eerste paar minuten zijn essentieel, als een arend staar ik naar de meter die op 40 begint, dan naar 43,50 enz. Ik heb al meerdere keren gezien dat de meter op 70 begint, uitstaat (om dan aan het einde van de rit een krankzinnig bedrag te noemen) of idioot hard oploopt. Een keer stapte ik in, meter op 40, meter was gesealed (ijzer draadje is niet opengeknipt, dus veilig), geen gezeik over verkeer of kinderen dus ik dacht… yes! We reden en na enkele minuten stond de meter al op 120 pesos terwijl hij maximaal op 60 kon staan. Ik was het zo zat dat ik mijn zonnebril opzette, mijn van woede trillende stem inhield en met ijzige stem tegen de chauffeur zei: ‘you know what, bring me to the nearest police station’, de chauffeur keek mij aan terwijl ik strak voor mij uit bleef staren, en zei: ‘why sir, what do you have to do there?’, hierop antwoordde ik: ‘I just have to file a report’, de man vroeg als een klein kind vervolgens: ‘about what sir?’, dus ik: ‘just bring me to the station’. Eenmaal bij het politiebureau aangekomen (ik was verbaasd, had 50/50 kans dat hij mij naar zijn matties in plaza de muerte zou brengen, mij in stukjes zou zagen en in de Pasay rivier zou smijten), vroeg ik de chauffeur te blijven wachten. Wonderbaarlijk deed hij dit ook! Dus toen ik op het bureau vertelde dat ik waarschijnlijk opgelicht ging worden door de chauffeur, liep ik samen met een politieman en vrouw naar buiten op de taxi af. Ik verwachtte dat hij bij de aanblik van mij met twee agenten als de sodemieter weg zou scheuren maar hij bleef gewoon staan! Nou, wij instappen, ik met de politieman achterin en de politievrouw voorin en die noteerde de meterstand en beval de chauffeur te rijden, aldus deed hij. Na een kwartier rondgereden te hebben deed de meter niks raars en ik begon aan mijzelf te twijfelen, maar ik wist het zeker in de afgelopen drie weken reed ik altijd van Paseo naar Roxas voor 120-150 pesos, ik was niet eens halverwege of de meter stond al op 120 dus het klopte gewoon niet. De taxi reed terug naar het politiebureau en ik dacht, nu krijg ik te horen dat ik moet betalen voor vals aangifte doen of zoiets. Voor alle zekerheid moest de chauffeur uitstappen en werd de auto door de vrouw doorzocht… en jawel hoor, toen kwam de aap uit de mouw. De vrouw (wat een heldin) vond een klein knopje met een mechanisme langs de versnellingspook en vroeg de chauffeur wat dat knopje daar deed, meneer chauffeur vertelde dat hij geen idee had, waarschijnlijk om gears te changen. Dit kon niet volgens de vrouw omdat dat mechanisch gaat in dit model en een knopje geen enkele functie heeft. Ik werd verzocht in te stappen met haar, de chauffeur werd alvast geboeid en bleef met de politieman achter. We reden weg, de vrouw drukte het knopje in en BAM, 50 pesos verschenen boven op de huidige meterstand, ze begon te lachen en zei: ‘well that’s new for me’ (dit zei ze nogal sarcastisch dus of dit was the oldest trick in the book of echt een noviteit). We reden terug naar het station en hier kwam de kicker… als een kenau begon ze aan de pook te rammelen in een poging het illegale mechanisme te slopen, ze rukte de bekleding van de versnellingsbak en sneed draadjes door, hamerde op alles en sloopte zodoende ook bijna de versnelling. Eenmaal uitgesloopt, riep ze wat naar de politieman, die de chauffeur van zijn boeien ontdeed, sloeg de chauffeur op zijn achterhoofd en trapte hem de auto in waarna hij weg mocht rijden, mét zijn krakende versnellingsbak én diepe schande van het geslagen te zijn door een vrouw. Zonder mij iets te zeggen liepen politieman en vrouw weer het station in, ik volgde aanvankelijk maar de vrouw keek mij zo chagrijnig aan dat ik besloot om te draaien, de boel de boel te laten en weer hopend op gods zege een taxi aan te houden…

Een tweede noemenswaardige belevenis met de taxi was een keer later op de avond. Ik stapte in Makati in rond een uur of 8 en de chauffeur reed zonder gezeur weg. Na enkele straten liet de chauffeur een boer, ik keek hem raar aan en dacht dat het een foutje was, maar NEEEEEH… Iedere 30 seconden buuuuuh, buh, oooooh, eeeh, ploeeeh, iedere manier van een boer laten passeerde de revue. Zo had je de binnensmondse, een soort poooh, je had de oprispingen van een weggerotte maagklep die klonken meer sissend maar eindigde met een kleine buuh, je had de luide ongegeneerde baaaaaaah die uit een wijd openstaande mond kwam, je had een trillende variant van lucht die langs de stembanden omhoog kwam en nog veel meer. Je kunt je voorstellen dat met gesloten ramen in een klein taxietje na enkele boeren er al een ietwat zure lucht, na een half uur was de lucht niet te harden. Met tranende ogen, af en toe voorzichtig ademend en volkomen getraumatiseerd dacht ik opeens, ‘fuck this shit’ (Pauw:2015), ik bereidde een enorme boer voor, opende mijn mond en… uh, een klein minikuchje ontsproot mijn mond. Zonder een kik te geven rochelde de taxichauffeur vervolgens weer een ongenadig harde boer op die ongetwijfeld enkele ribben verschoof en het nodige maagzuur omhoog werkte. Enkele keren stond ik op het punt de taxi te verlaten maar, wat dan? Midden op de straat uitstappen tussen al het stilstaande verkeer, naar de stoep lopen (waar ook niet bepaald de friste mensen van Manilla huisden) en een taxi aanhouden? Onmogelijk op dit tijdstip, dus bleef ik drie kwartier snakkend naar lucht zitten terwijl de taxi langzaam zich een weg door het verkeer baande en de rotte orgaanlucht zich onophoudelijk, aanzienlijk effectiever, een weg door de luchtpijp van de chauffeur baande.

De laatste, voor de lezer enigszins vermakelijke, voor mij enigszins angstaanjagende belevenis, vond alweer enkele weken geleden plaats. Het betrof hier wederom een taxi. Na ingestapt te zijn merkte ik snel dat dit een enorm verouderde taxi was, hoe vraagt de lezer? Nou, hoewel ik geen monteur ben snap ik dat als een auto uitvalt in de derde versnelling terwijl hij 50km/u rijdt, dit geen goed teken is. Ook bij optrekken was het iedere keer de vraag of de motor zou afslaan, iedere keer voor een stoplicht hoorde je de motor gewoon kreunen van ‘ik wil niet meer, laat mij sterven’. De chauffeur was even oud en aan zijn rijstijl te zien was ook hij even levensmoe. Hij trapte de auto af als een bezetene, trapte pas op het laatst de rem in, wat soms niet werkte, dan trok hij de handrem aan en maakte een pompende beweging met zijn been, stuurde naar links of rechts (waar er ruimte was) en liet de auto uitvallen (wat hij opzettelijk deed of niet). Met zo’n lijk als auto had ik juist voorzichtig gereden, maar deze chauffeur niet hoor: doof voor getoeter, blind voor voetgangers of motoren en te lam om ook maar een blik in de dode hoek te werpen, racete deze oude baas van de rechter naar linker baan, toeterend naar wegrijdende bussen die op zijn baan kwamen en weigerend te remmen voor deze bussen. Ik was echter wel binnen een half uur op mijn bestemming en was zo blij dat ik nog leefde dat ik de oude gek een fooi van 50 pesos gaf (normaal geef ik 20). Met klotsende oksels, knikkende knieën en nagels in mijn handpalmen getatoeëerd, liep ik de laatste 300m naar huis…

Wellicht denkt de lezer na het lezen van dit alles dat ik mijn dag voornamelijk in taxi’s doorbreng, dit is niet helemaal het geval, ik werk soms en loop af en toe ook ergens heen. Zoals laatst, toen ik vroeg wakker was en vroeg een taxi zocht. Ik besloot naar de hoek van Buendia en Roxas Blv te lopen, dit zijn twee grote verkeersaders waar je makkelijker een taxi krijgt. Je komt wel langs enkele armoeiige straatjes en daar fietsen soms mensen die ‘Hey Joe’ naar je roepen. Dit roepen ze naar iedere blanke man omdat wij natuurlijk allemaal Amerikaans zijn en alle Amerikanen natuurlijk Joe heten… Deze bewuste keer was ik dus vroeg wakker, hierdoor niet helemaal vrolijk, zeg maar gerust chagrijnig. Toen deze man dus Hey Joe naar mij riep draaide ik mij om en riep ‘Hi Ninoy’ (Filippijnse naam), hij werd furieus, stond op z’n trappertjes en begon rondjes om mij te fietsen. Omdat ik hier geen zin in had zette ik één stap naar rechts, en daarna nog één stap de stoep op: veilig… Commuten is hier dus echt altijd een avontuur en hoewel ik blij ben het een paar weekjes heb mogen ervaren, ben ik nog blijer als ik de verplichte taxirit, het gesmeek, het gedreig, het gesjees, het geboer, het gestink, het opgelicht, het onzinnige gepraat met sommige chauffeurs over Nethalas (Nederland) waarbij ze knikken alsof ze daar jaren hebben gewerkt maar feitelijk geen idee hebben wat dit voor plek is dus maar zeggen dat het ‘very nice place’ is, en ‘colder’… ja good guess, bijna alles is kouder dan de Filippijnen (‘voetnoot’ (Wissenburg: 2014), ik kreeg een email van een paar studenten van de universiteit hier met enkele vragen over NL buitenlands beleid, één van die vragen was hoe de relatie was tussen Nederland en andere Zuid-Amerikaanse landen… whaahaha, heb geantwoord dat ik ze adviseer eerst een atlas raad te plegen en mij enkel met inhoudelijke vragen lastig te vallen), het gescheld op ander verkeer, het getoeter, het misselijk makende opgetrek en gerem, oftewel het commuten in Manilla.

Ik ga weer eens verder met het werk, het is vandaag broeierig warm en het gaat alleen maar warmer worden vanaf nu… enig met 35-40 graden, luchtvochtigheid 90% in overhemd met stropdas, zwarte schoenen, tas op je schouder en jasje in je arm 10 minuten door een zwaar vervuilde overbevolkte stad naar werk lopen, oh help, misschien ga ik de geairconditioneerde taxi’s wel missen!